Ο ΠΕΡΙΦΗΜΟΣ ‘ΟΡΟΣ «ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ» ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΩΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ
Τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια ο όρος Βιώσιμη Ανάπτυξη διαδραματίζει στο παγκόσμιο στερέωμα πρωταγωνιστικό ρόλο τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο. Σε θεωρητικό επίπεδο αποτελεί μείζον θέμα τόσο των κοινωνικών, όσο και των φυσικών επιστημών. Όμως τι σημαίνει ο όρος Βιώσιμη Ανάπτυξη και πώς γεννήθηκε; Καταρχήν βιώσιμη ανάπτυξη σημαίνει ότι η ανάπτυξη θα πρέπει να συντελείται με τέτοιο τρόπο ούτως ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες τις σημερινής γενεάς χωρίς όμως να διακυβεύονται οι ανάγκες των μελλοντικών γενεών (United Nations World Commission on Environment and Development, 1987).
Είναι ο,τι πιο επίκαιρο υπάρχει και για το σκοπό αυτό έχει αναπτυχθεί μια πληθώρα στρατηγικών και μεθόδων για την ισόρροπη ανάπτυξη σε μια χώρα, αλλά και παγκοσμίως. Στα πλαίσια της Οικονομικής Επιστήμης γίνονται συστηματικές και πολύ σημαντικές προσπάθειες προσδιορισμού του όρου Βιώσιμη Ανάπτυξη και διερεύνησης των αλληλεξαρτήσεων μεταξύ της οικονομικής, περιβαλλοντικής και κοινωνικής διάστασης της ανάπτυξης τόσο σε μικροοικονομικό όσο και μακροοικονομικό επίπεδο. Τέτοιες προσπάθειες γίνονται με γνώμονα την αρχή ότι η οικονομική μεγέθυνση των τελευταίων χρόνων πραγματοποιήθηκε σε βάρος του φυσικού περιβάλλοντος και χωρίς ταυτόχρονα να λογίζεται η κοινωνική πτυχή τις ανάπτυξης. Ακριβώς γι’ αυτό το λόγο είναι άμεσος και επιτακτικός ο επαναπροσανατολισμός της μεγέθυνσης λαμβάνοντας ισόποσα υπόψη την περιβαλλοντική και την κοινωνική διάσταση. Εκφραστής μιας τέτοιας ιδεολογίας είναι η βιώσιμη ανάπτυξη. Αναπτύχθηκε στην διεθνή σκηνή από τις περιβαλλοντικές μη-κυβερνητικές οργανώσεις και τα όργανα του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών και υιοθετήθηκε σταδιακά από τις επιχειρήσεις και τους άλλους διεθνείς οργανισμούς πέραν του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών ενώ διείσδυσε ευρέως και σε εθνικό επίπεδο.
Μέριμνα όλων των επιστημόνων που ασχολούνται με την χωροταξία, καθώς και με την πολεοδομία είναι η βιώσιμη, ή αλλιώς, η αειφορική ανάπτυξη, με όλες τις αντιθέσεις και τα διλήμματα και τις διάφορες έννοιες που της αποδίδουν. Όσον αφορά τη χωροταξία και την πολεοδομία υπάρχει το τρίπτυχο : οικονομία – κοινωνία – περιβάλλον. Δηλαδή ο προγραμματισμός και ο σχεδιασμός θα πρέπει να γίνονται με τέτοιο τρόπο ώστε να ικανοποιούνται και οι τρεις προαναφερόμενοι τομείς.
Δεν έχει πολλά χρόνια που αυτός ο όρος εντάχθηκε στην επιστήμη της πολεοδομίας και μάλιστα θα μπορούσαμε να πούμε σαν μέτρο εξυγίανσης προβλημάτων και δυσλειτουργιών των πόλεων ή ας το πούμε διαφορετικά, της «ίασης» της «άρρωστης» πόλης. Είναι γνωστό ότι η πολεοδομία έχει ακολουθήσει πολλά «ρεύματα», πολλές συνέχειες, από γνωστούς πολεοδόμους και μη, σαν έκφραση των εκάστοτε ιδεολογιών και τρόπων σκέψης και οργάνωσης της πόλης. Στην επιστήμη της πολεοδομίας θα μπορούσαμε να πούμε ότι κάθε προηγούμενο «ρεύμα» θεωρείται πάσχον, ή αλλιώς «άρρωστο», σε σχέση με το επόμενο. Θα μπορούσε να αντιληφθεί κάποιος, ο οποίος δεν γνωρίζει, ότι οι πολεοδόμοι του κάθε «ρεύματος» είχαν λάθος αντιλήψεις, λάθος σκεπτικά, προσανατολισμούς, όπως επίσης και λανθασμένες τεχνικές οργάνωσης των πόλεων. Αυτό όμως δεν ισχύει, διότι οι πολεοδόμοι του κάθε ρεύματος εκλάμβαναν τα «μηνύματα» και τις τάσεις της εποχής τους και προσπαθούσαν να τα μετουσιώσουν σε πράξεις. Δεν έκαναν κάτι λάθος το οποίο οι μεταγενέστεροι θα το απάλειφαν, δεν είχαν χρησιμοποιήσει λανθασμένες προδιαγραφές, απλά η κάθε εποχή εκφραζόταν από κάποιες αρχές και εκτιμήσεις. Ακριβώς γι’ αυτό το λόγο, όταν περνούσαμε στην επόμενη περίοδο ορισμένες αρχές θεωρούνταν ως «άρρωστες» και οι νέοι πολεοδόμοι θα τις «θεράπευαν». (Ευθυμίου, 2009)
Έτσι η Βιώσιμη Ανάπτυξη αποτελεί αρχή της σημερινής εποχής μέσω της οποίας γίνεται προσπάθεια για «ίαση» των προβλημάτων των ήδη υπαρχόντων «άρρωστων» πόλεων.
Το παρόν άρθρο δημοσιεύθηκε στις τοπικές λαρισαϊκές εφημερίδες "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ" ΚΑΙ ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΚΗΡΥΚΑ" στις 21/10/2009
